Polat ONAT- Şiir Madalyonunun Gizemi

                          ÇOCUK KİTABI İNCELEME

                                          PLANI

                   TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ 2013-2014

                                   
                                 ANLAMA TEKNİKLERİ OKUMA EĞİTİMİ DERSİ

                                                             [ADI SOYADI]

Polat ONAT, Şiir Madalyonunun Gizemi, Nesil Yayın Grubu, 1. Baskı, İstanbul, 2013

1.

ESERİN ADI: Şiir Madalyonun Gizemi

Eser tek bir metinden oluşuyor. Eserin bası bölümlerinden çocukların doldurulması için boşluklar bırakılmış. Burası gerçekten ilgimi oldukça celp etti. Böyle bir uygulamaya kitaplarda nadir olarak rastlıyoruz. Çocukların yaratıcı düşüncelerini hareket geçiren bir kitap olmuş.

Kahramanımız Dias, bir tesadüf üzerine Talop Tano isimli bir şairin şiirini buluyor. Okuyor ve çok hoşuna gidiyor. İlk etapta o metinin türüne dair bir bilgisi yok çünkü ilk defa o tür bir metinle karşılaşıyor. Metini hemencecik öğretmenine götürüyor. Öğretmeni de o ülkede şiir yazılmadığı için Dias’ın kafasının karışmasını engellemek adına şiiri onun elinden alıyor.

Dias, okuldan eve dönüyor ve gezintiye çıkıyor. Uğradığı parkta bir madalyona rast geliyor.  Ne işe yaradığını bilmediği madalyonun işlevini konuşan bir fareden öğreniyor. Bir kartal onu pençelerinin arasına alıp ‘’ Kayıp şiir Ormanı’’na götürüyor ve böylece Dias’ın maceraları hız kazanıyor.

Mavi Maymun sayesin de Korkanus’un adamı olan Kuyruksuz Tilki’den kurtulup yoluna devam ediyor. Yolda karşılaştığı bir yılan onu tatlı sözlerle kandırıp madalyonu kaçırırken kartal gelip yılanın elinden tekrar madalyonu alıyor. Bir anda kendini başka bir boyuttu bulup çölden kurtulmak adına ilk şiirini yazıyor. Sonra mahsur kaldığı yerden kurtulmak için ikinci şiirini yazıp anahtar olarak kurtuluyor. Yolculuğu esnasında buna benzer birçok olay yaşıyor…

En sonunda özgürlüğüne kavuşması için efsanvei madalyonu Talop Tano’ya veriyor. Adam eline aldığı madalyonu ateşe atıp yok ediyor ve şiiri istediği için yazdığını, yazarken daha özgür olduğunu dile getiriyor.

2.

Yazar Hakkında Bilgi: Polat Onat

 Polat ONAT (1979- ) 

1979 yılında İstanbul’da doğdu. Bursa, Gümüşhane ve Isparta şehirlerinde ilkokul ve ortaokulu bitirdi. İstanbul Selimiye Veteriner Sağlık Meslek Lisesinde yatılı olarak okudu. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünden mezun oldu. Elazığ’da ve Bursa’da veteriner sağlık teknisyeni olarak görev yaptı. Halen Batman’da sınıf öğretmeni olarak çalışmaktadır. Evlidir. Bir kız ve bir erkek çocuk babasıdır. 

Şiir yazmaya ve yayımlamaya 2000 yılında başladı. 
Şiirleri ve şiir üzerine yazıları 2004 yılına kadar: Varlık, E, Heves, Başka, Kavram Karmaşa, Şiir Ülkesi, Sepya, Budala, Kuzey Yıldızı, İmlasız, Ağır Ol Bay Düzyazı, Daktilo, Ay, Akatalpa dergilerinde yer aldı. 
2005 yılından itibaren dergileri sadece okur olarak takip etmeyi tercih ederek, edebiyat dergilerinde şiir ve yazı yayımlamayı bıraktı. 

Yapıtları: 
Son / Mühür Kitaplığı / 2009 
İhtiyarın Vefatı / Şiirden Yayınları / 2011 

Ödülleri: 
2002 Rıfat Ilgaz Şiir Yarışması / Mansiyon 

3.

Kitabın Basım Yeri ve Yılı:

Kitap 2013 yılının Eylül ayında, İstanbul’da basılmıştır. Kitabımın ilk baskısı olduğu için bizi yanıltacak başka bir basım tarihi kitapta yer almamaktadır. Okuyucunun aydınlatılması açısından bu konuda bir sıkıntı yoktur.

4.

Kaçıncı Baskı: 1. Baskı

Kitabımız henüz çiçeği burnunda bir kitap ve bize yakın bir tarihte çıkartılmıştır. Eylül ayında birinci baskısı yapılmıştır. Bilinçli okuyucular için basım tarihi önemlidir. Kitabın kaç baskı yaptığı da açık bir şekilde yazıldığı için okunabilirliği kolaylaştırmıştır.

5.

Kapak Düzeni, Kapak resmi ve Cilt kalitesi:

Kitabın cildi beyaz bir fon kartonundan oluşturulmuş. İdael bir kitap için uygum bir seçim olduğunu düşünüyorum. Kapağın üzerinde genel olarak yeşil ve tonları kullanılmış.

 Kapağın en üst kısmında ‘’Dias’ın Maceraları’’ yazıyor. Bu bize kitabın devamın geleceği hakkında ve bir serüven kitabı olduğu bilgisini aktarmaktadır. Kitabı hiç okumamış biri dahi eserdeki kahramanın isminin Dias olduğunu buraya bakarak anlayabilir.

İlgi çekici bir metotla kitabın ismi (Şiir Madalyonunun Gizemi) kitabın ön kapağına yazılmış. Şiir Madalyonu yazan kısım kırmızı harflerle yazılırken Gizemi yazan kısım koyu yeşil bir renkle yazılmış. Bana göre renklerin uyumsuz olması kitap kapağındaki tek olumsuz nokta olmuş.

Daha sonra kitabın üzerinde kitapta bahsedilen madalyona ait bir resim ve ona uzanan çocuk resmi çizilmiş. Resim gerçektende çok hoş duruyor kapağın üzerinde. Daha iyisi çizilebilir miydi, bana göre hayır. Resmin hemen sol kısmında yazarın ismi, onun altında da kapak resmini çizen kişinin adı görülmekte.

Son olarak en alt kısma yayın evinin adı ve logosu beyaz yazı etrafına kırmızı çizgi çekilerek oraya oturtulmuş.

6.

Arka Kapak ve Kitabın Sırtı Değerlendirilmiş mi? :

Kitabın arka kapağına baktığımızda yine o madalyon resmini görmekteyiz. Kitabın ismi bu sefer arka kapakta tamamıyla kırmızı yazıyla yazılmış. Sorularla başlayan meraklandırıcı yazı yerini kısa bir açıklamaya bırakmış. Kitabın fiyatı, bandrolü, ISNB’si ve kaç yaşa hitap ettiğini gösteren yazılar var.

Kitabın sırt kısmında ufak yazılarla yazarın adı ve kitabın ismi yer almaktadır.

7.

Kitabın Boyutları:

Kitabın boyutları bir çocuk kitabına uygun tarzda. Bir çocuğun rahatça elinde taşıyabileceği boyutta bir kitap.

8.

Sayfa Düzeni ve Yazı Puntosu:

Kitapta ideal düzende punto kullanılmış. Bir çocuğun rahatça okuyabileceği büyüklükte yazılar var. Sayfa kenarlarında düzgün şekilde boşluklar bırakılmış. Boşlukları aşan cümleler kullanılmamış. Kitabın içinde çocukların tamamlaması için boşluklar bırakılmış bu çok hoş bir uygulama olmuş.

 İÇ İNCELEME

1.

Kitabın Konusu:

Bir madalyonun yerine ulaştırırken yaşananlar.

2.

Kitabın Ana fikri ve Diğer İletiler

Gerçekler bazen göründüğü gibi değildir.

Diğer iletilere de şunu ekleyebiliriz: hedefinize yürürken sizi yanıltacak tehlikelere karşı dikkatli olmalısınız.

3.

Resim Metin Uyumu ve Resimlerin Değerlendirilmesi

Kitabın dış kapağındaki resim kitabın adına ve içeriğine uygun. Metnin içinde tam olarak 23 tane resim var. Resimlerin tamamı anlatılanlarla örtüşüyor. Resimler anlatımın olduğu sayfaya ya da hemen bir sonraki sayfaya yerleştirilmiş durumdalar. Resimler, estetik değer ve de canlılık taşıyor. Bir çocuğun ilgisini çekebilecek cinsten. Resimlerde kullanılan renkler gayet yerinde.

 4.

İmla ve Noktalama Yanlışları:

Ülkemizden dört mevsimin yaşandığını(;) bunların( ) ilkbahar yaz son bahar kış olduğunu biliyorsunuz. (Shf. 4, 4.Paragraf, Şiir Madalyonunun Gizemi)

Zeletibya’nın sakin küçük kasabalarından birinde Dias adında(,) 11 yaşında, çok akıllı, kumral saçlı, kahverengi gözlü bir erkek çocuk yaşarmış.(Shf.5, 5.Paragraf, Şiir Madalyonunun Gizemi)

5.

Anlatım Bozuklukları

Kitapta anlatım bozukluğu bulamadım.

6.

 Atasözleri ve Deyimlerin Değerlendirilmesi

Kitapta atasözlerine rastlamadım ama deyimlere bolca yer verildiğini gördüm. Bir çocuğun anlayabileceği düzeyde basit deyimler kullanılmış. Öğrenim çağında olan bir çocuk için okunabilirliği artıracak ve öğrenimine katkıda bulunacak düzeyde kullanılmış deyimler.

7.

Kelimelerin Değerlendirilmesi

Bize ait bir hikayenin yabancı isimler kullanılarak yazılmasını biraz yadırgadım açıkçası. Kitap dokuz yaş üzerine hitap etmekte. O yaştaki çocuğu zorlayacak tarzda kelimeler yok. Lakin bu bana göre bir eksiklik. Çocuğun kelime dağarcığının geliştirilmesi için yüzde beş oranında bilinmeyene kelimelerin kullanılması şart.

8.

Sonuç ve Değerlendirme

Değerlendirmeye kitabın isminden başlayacağım. Fantastik bir eser için fantastik bir başlık seçilmiş. Başlık resmen bir cümlede kitabı özetliyor. Sanırım daha iyisi olamazdı.

Kitabın kapağına bakacak olursak yeşil rengin kullanıldığını görüyoruz. Yeşil daha çok gizem ve nuru resmederken kullanılır. Mesele bu boyuttan bakıldığında gerçekten de ustada düşünülmüş demekten insan kendini alamıyor. Tabi bir de işin tesadüfî olan boyutu var ki; ben buna inanmıyorum. Bu kadar özen gösterilen bir kitapta renkler de özenle seçilmiştir diye düşünüyorum.

Kapağın üzerindeki çocuk Dias olabilir ama Mehmet olamaz.  Kahramana uyumlu bir çizim yapılmış. Bu topraklar üzerinde yaşayan bir çocuğa benzemiyor açıkça söylemek gerekirse.

Yabancı isimler neden kullanıldı ona gelirsek: fantastik bir şeyler anlatırken bizden isimleri kullanmak biraz abes duruyor. Ya da bizim öykücülüğümüz de fantastik şeyler uzun yıllar anlatılmamış ve fantastik konular öykümüze girdikten sonra da kullanılan isimlerin yabancı olması daha doğru olarak görülmüş. Ben tam olarak bir açıklama getiremiyorum artık yorum sizlere ait.

Kitabın içinde çocuğun yaratıcılığını geliştirmeye dair boş sayfalar bırakılmış. Yapılandırmacı sisteme uygun bir halde hazırlanmış. Yani yeni eğitim sistemimize tamamen uygun bir kitap. Ayrıca çocuğu yazmaya teşvik ediyor olması gerçekten harika bir yön. Kitabı genel manada ele alırsak çocuğun hem yazar, hem de şair olması için önüne şartlar sunuyor. Şairlikle ilgili anlatılar ve kitabın sonucunun iyi bir yere bağlanıyor olması çocukların önüne sunulmuş bir nimettir aslında.

Kitapta eksiklik olarak gördüğüm bir noktaya değinmek istiyorum. Kitabın ne ön yüzünde ne de arka yüzünde yazara ait hiçbir bilgi sunulmamıştır okuyucuya. Bence bu bir kitap için büyük eksiklik. İnsanlar yazılan kitaplarda yazardan bir şeyler ararlar ki; buna hakları vardır. Çünkü yazılan çoğu şeyde yazarın hayatından kesitler olduğunu biliyoruz. Bu yüzden insanlar kitabın yazarını merak ederler. Bazı yazarların internetin hiçbir köşesinde hayatına dair alıntılar olmuyor. Bu da okuyucu gözünden eksikliktir.

 İncelemeyi Hazırlayan : Şevket ÖNDER