Bilinmeyene Yolculuk-İsmet KÜR

KLASİK İÇ VE DIŞ İNCELEME

I.                   DIŞ İNCELEME:

1.      ESERİN ADI:
BİLİNMEYENE YOLCULUK (Coşkun’un Serüvenleri)

   Bilinmeyene yolculuk kitabı, Coşkun’un serüvenleri kitabının ikinci serisini oluşturur  Kitabın isminin Bilinmeyene Yolculuk olması çocukların bilinmedik unsurlara karşı ilgilerinin olması  ve macera hissi uyandırmasından dolayı  çocukların ilgisini çeker.  Kitabın içindekiler bölümünü oluşturan diğer 22 bölümün isimleri ise şöyledir:  Giriş, yollar uzun uzun, hastalık günleri, durumu iyi değil, her şey öyle güzel ki, Çankaya’daki ev, Coşkun ve Çamlıdağ ailesi, sağlam raporu, yolculuk başladı Gökırmak’tan, altınlar nerede?, yüzbaşım bugün gelmez, üç gün daha, yolcu yolunda gerek, Kızılcahamam serüveni, uykusuz bir gece, müthiş gece, Ankara yolunda, işte Ankara, işe çıkma zamanı, Coşkun soruyor, gene Gürsuların evi, sonun başlangıcı.    Kitabın içindeki bölümlerin başlıklarına baktığımızda birbirini devem eden olayları bölüm bölüm  almıştır ve bunu belli bir sıraya göre yapmıştır. Kullanılan başlıklar hikayenin içeriği hakkında ip ucu verecek niteliktedir

2.YAZAR HAKKINDA BİLGİ

     İSMET KÜR

         29 Eylül 1916'da, İstanbul’da doğdu. Eğitimini, Edirne Kız Öğretmen Okulu ve Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümünde tamamladı. Öğretmenliğin yanı sıra inceleme, araştırma, öykü, şiir, roman, anı  türlerinde kitaplar, radyo  oyunları ve tiyatro  oyunları yazdı.                                                         

    Şair ve yazar Halide Nusret  Zorlutuna’nın  kardeşi, yazar Pınar Kür’ün  annesidir.  22 Ocak 2013’de İstanbul’da vefat etmiştir.

     Eserleri: Anılarla Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye’de süreli çocuk yayınları, Almanya’daki çocuklarımızın başarısızlık nedenleri, Anneler sizin için, Çiçekler sevgi ile büyür, Yaşamak, Bilinmeyene yolculuk, Coşkun’un serüvenleri, Yıllara mı çarptı hızımız… gibi eserleri vardır.

2.      KİTABIN  BASIM YERİ,YILI VE BASKI SAYISI

ž  Basım yeri: İstanbul

ž  Basım yılı: Ocak 2013

3.Kaçıncı Baskı:Baskı sayısı: 1. basım 1000 adet.

ž  Yazarın  kitabın baskı sayısı  ve kaç adet basıldığı  hakkında bilgi vermesi okuyucunun kitabın  ne kadar okunduğu hakkında bilgi sahibi olmasını sağlar.

             Can çocuk yayın evinin ürünüdür

4.KAPAK DÜZENİ, RESİM  VE CİLT KALİTESİ

ž  Kapağın en üstünde gri renkle ve küçük harfle çok fazla öne çıkarmadan yazarın adı yazılıdır.

ž   Onun altına kırmızı büyük harflerle kitabın ismi yazılmış ve  ilk  bakışta dikkati kitabın ismi çekiyor. Kitabın isminin altında serisinin adı yine gri renklerle isimden küçük olacak şekilde yazılmıştır. Onun altında ise kaçıncı seri olduğu kırmızı renk kullanılarak dikkat çekecek şekilde belirtilmiştir.

ž   Ön kapakta bulunan resimde dikkati çeken ormanlık bir alanda bir çocuk ve köpeğin yürümeleri resimlenmiştir. Kapaktaki resim konu ile uyumludur. Resmin altında resimleyenin adı küçük harflerle ve gri olarak yazılmıştır.

ž  Kitabın en altında orta kısımda kitabın yayın evinin adı belirtilmiştir.

ž   Kitabın cilt kalitesine bakıldığında; kapağı, parlak olarak resmedilmiş beyaz bir karton kağıdın oluşturduğu görülür. Parlaklığı çocuk için dikkat çekicidir. Kapak iç sayfalara göre daha dayanıklıdır.

ž   Kitap ciltlemesi sayfaların önce birbirine daha sonra kapağa yapıştırılması ile olmuştur.

ž  Arka kapakta yine ön kapakta olduğu gibi en üstte yazarın adı gri harflerle onun  altında kitabın adı büyük kırmızı harflerle dikkat çekecek şekilde yazılmıştır. Onun altında kitabın serisinin adı ve kaçıncı seri olduğu belirtilmiştir. Bunların altında ise kitabın içinde bulunan bir resim konulmuştur. Resim mat bir renkte verilmiştir bu açıdan çocuğun çok fazla dikkatini çekmeyebilir.

ž  Resmin altında kitap ile ilgili kısa bir bilgi verip çocuktaki merak öğesini canlı tutacak ve kitabı okumaya sürükleyecek bir soru sorulmuştur. Ayrıca kitabın sol üst köşesinde kitabın kaç yaş aralığına hitap ettiği belirtilmiştir.

ž   Kısaca verilen genel bilgiden sonra bu kitabın Davranış Bilimleri Enstitüsü’nün Çocuk ve Genç Danışmanlık Merkezi tarafından çocuğun ruh sağlığı ve gelişimi açısından uygun bulunduğu belirtilmiştir.

ž   Kitabın altında yayın evinin amblemi ve yayın evinin adı kırmızı renkte  çizilmiş bir kalp şekli ile verilmiştir. Son olarak da kitabın sağ tarafında İSBN numarası sol tarafında da kitabın fiyatı belirtilmiştir.

5. KİTAP BOYUTU, YAZI PUNTOSU, SAYFA DÜZENİ

ž  Kitabın boyutu: Klasik kitap boyutundadır. Sayfa sayısının da ortalama olduğu ve okuyucunun gözünü korkutmadığı görülüyor. Yazar kitabın boyutu ve sayfa sayısı ile ilgili göze çarpacak bir değişiklik yapmayarak okuyucuya kolaylık sağlıyor.

ž  Sayfa düzeni ve Yazı puntosu: Sayfa kenarları için her sayfada aynı boşluğun konulduğu ve bu boşlukların kitabın sonuna kadar   değiştirilmediği görülüyor. Kenar boşlukları değişmese de her sayfada yazı yoğunluğu değişiyor kimi sayfalarda konuşmalar nedeni ile daha az yazı varken kimi sayfalarda olaylar nedeni ile yoğun şekilde yazı kullanılmıştır.

Kitap içinde kullanılan resimler bölümlere eşit şekilde dağıtılmamıştır kimi bölümde  hiç resim yokken kimi bölümde birden çok resim kullanılmıştır. Kullanılan resimler olaylarla bağlantılı olarak verilmiştir. Bu da çocuğun okuduğu metinde geçen olayı zihinde canlandırmasına yardımcı olur. Kitabın son  sayfasında yazar kitapla ilgili düşüncelerini okuyucudan istemiştir

ž  Yazı büyüklükleri ve satır arası boşlukları çocukların seviyesine uygun şekilde verilmiştir. Satırlar arası düzen paragraflar yardımı ile sağlanmıştır. Her sayfaya ait numara sağ ve sol alt köşede verilmiştir. Bütün sayfalarda sağ üst köşede dikey şekilde yazarın adı ve kitabın adı geçmektedir.

ž  Işığı yansıtmayan ve yazıyı arkaya geçirmeyen saman  kağıdı  kullanılmıştır.

ž  Resim, yazı şekli ve sayfa düzeni açısından kitapta  bütünlük sağlanmıştır.

İÇ İNCELEME

1.Özet: Bülent Beyler köşkü satıp gidince  Coşkun köşkte yalnız kalır Abdullah Ağa ondan Bülent Beyin ona yaptırdığı kavalı ister Coşkun vermek istemeyince çocuğa dayak atar bunun üstüne coşkun evden kaçar ve Ankara’daki Bülent Beylerin yanına gitmeye karar verir. Yanında da köpeği Kuzgun vardır.

       Kuzgunla birlikte Bartın’a doğru yola çıkarlar baya yürür yorulurlar. Geceyi çalılıkta geçirirler. Sabah karınlarını doyurduktan sonra Ankara’ya gitmek için terminale giderler . kuzgun olduğu için bilet bulamazlar. Coşkun  Parkta yaşlı bir amca ile konuşur  yürüyerek gideceğini söyleyince amca Coşkun’a bir harita bulur ve geçeceği yerleri işaretler. Yola çıkarlar  amcanın dediği Gökırmak’a gelmişlerdi ki coşkun yorgunluktan bayılır. Kuzgun hemen köye koşar kapılarının önünde oturan Asiye ve kızı Güllü’yü görür çeşitli sesler çıkararak onları Coşkun’un yanına götürür.

      Güllü ve Asiye Coşkunu eve getirirler ertesi sabah doktor çağırırlar ve Coşkun’un kendisine gelmesini beklerler. Doktor Coşkun’un durumunun iyi olmadığını söyler Asiye ve Muharrem biz elimizden geleni yaparız derler. Ve bir süre sonra Coşkun gözlerini açar. Çamlıdağ ailesi Coşkuna çok iyi bakarlar ve coşkun iyice iyileşir ve durumunu doktora anlatır doktor ona Ankara’dan birkaç adres vereceğini söyler.

        Çankaya’daki ev: Bülent Beylerin evidir. Özge bir gün okuldan gelince bir mektup bulur babasına verir. Mektup köy muhtarından gelmiştir  mektuptan Coşkun’un  atkısını şeytan kuyusunun yanında bulduklarını ve Coşkun’un öldüğünü öğrenirler. Bütün aile özellikle özge bu duruma çok üzülür. Çamlıdağ ailesi coşkunu çok sever. Ailenin küçük çocukları Ali ve Ayşe Coşkun ile çok keyifli vakit geçirirler.

          Coşkun artık Ankara’ya gitmek ister fakat bırakmazlar. Bir gün evde kimse yokken Coşkun bir mektup yazarak  evden çıkar. Yolda jandarma  Coşkunu geri çevirir. Asiye altınlarını çaldığını ihbar etmiştir. Coşkun karakola getirilir. Güllü  ve kardeşleri bu duruma inanmazlar. Daha sonra altınları yanlışlıkla Güllü’nün çöpe attığı öğrenilir Asiye ve Güllü karakola gider Coşkunu çıkarırlar. Coşkun’u yüzbaşı Gerede’ye götürür doktordan adres almak için fakat doktor evde yoktur. Doktoru bulamayan Coşkun bir otel bulur orada kalır. Otelin sahibi Coşkun’u çok sever. Coşkun birkaç gün otelin kahvesinde kaval çalar ve çok beğenilir. Otel sahibinin bir arkadaşı Kızılcahamam’a  gider. Onun arabası ile Coşkun’u da gönderir

           Kızılcahamam’a gelince Veli usta Coşkunu bırakmaz kardeşinin düğününde kaval çalmasını ister. Coşkun da kabul eder. Düğünün ertesi günü gitmek isteyen coşkunu bırakmaz ve borcu olan bir demirci ustasının yanına borcu karşılığı  çalışması için verir. Coşkun bunu öğrenince artık çok geçtir çünkü ona senet imzalatmışlar. Çaresiz şekilde çalışmaya devam eder. Orada bakkal dükkanı olan Hakkı Efendi ve Coşkun’un yaşlarında Aydın adında bir oğlu vardı. Aydın ile Coşkun çok iyi anlaşıyorlardı. Rüstem usta Hakkı Efendiden korkardı. Hakkı Efendi’nin izin istemesi ile aydın ve Coşkun gezmeye giderler yaşlı bir adamı kurtarırlar ve yaşlı adamda ödül olarak bunlara para verir. Bunu duyan Rüstem bir gece sarhoş bir şekilde dükkana gelir Coşkunu döver ve parayı ister kuzgun Rüstem’in üstüne atılır ve başı demire değer. Coşkun ve Kuzgun Aydın’ın Türkçe öğretmeninin evine giderler.                                               

           Öğretmen Coşkunu  Ankara’ya arkadaşı ile gönderir. Coşkun, Bülent Beylerin adrese gelir fakat onları bulamaz taşınmışlardır. Evin yerinde inşaat vardır. inşaattaki işçilerden İdris Bülent Beyi tanıdığını ve onu götürebileceğini söyler. İdris Coşkunu uyuşturucu satma işinde kullanmaları için yaşar diye bir adamın yanına getirir. Bülent Beylerinde Ankara’da olmadıklarını söyler. Coşkun’un haberi olmadan ona uyuşturucu sattırmaya başlarlar. Bir süre sonra Coşkun sorgulamaya başlar. İdris ona da iğne yapıp bağımlı olmasını sağlayalım ve bizden kopamasın diye bir karar alırlar. Coşkun ile birlikte çalışan Güngör buna dayanamaz gider Bülent Beyi bulur ve her şeyi önce ona daha sonra Coşkun’a anlatır. Coşkun orada kuzgunu bırakamaz gizlice kuzgunu almaya gelir ve İdris bunu fark eder Coşkunu yakalar tam iğne yapacakken polis gelir o kargaşada Coşkun Kuzgunu alıp Bülent Beyin evine gider.

2.KONU, ANA DÜŞÜNCE, YAN DÜŞÜNCELER

ž  Kitabın konusu: Küçük bir çocuğun hayat mücadelesi.

ž  Ana düşünce :insan ne yaşarsa yaşasın azim ettiği sürece başarılı olur.

ž  Yan düşünceler: kitap okumanın faydalı bir şey olduğu.

ž  Herkese güvenilmemesi gerektiği

ž  Hayvan sevgisi

ž  Arkadaşlığın önemi

ž  Bir şeyin doğruluğundan emin olmadan karar vermemeliyiz.

3.Metin resim uyumu

ž  Kitapta 15 tane resim bulunmaktadır. kitap içindeki bölümlerin bazılarında hiç resim yokken bazılarında birden çok resim bulunmaktadır. Bunun nedeni bölümlerde geçen olayların çokluğuna bağlanabilir.

ž  Çünkü kitapta resimler olaylar ile birlikte verilmiştir. Bu  çocuğun kitapta geçen olayı kafasında daha iyi  canlandırabilmesini  ve ilişki kurmasını sağlar.

ž  Resimler kara kalem ile konu için özel olarak çizilmiştir.

4.DİL  İNCELEMESİ

ž  ‘öbür beyaz gömleklilerin ilgisi, sevecenliği, dikkatlidir hastayı iyi eden,’ dedi.(dikkatidir)

ž  Dayak atmaya kal karlarsa elbette kaçar.(kalkarsa)

ž  Aydın çok, çok üzüldü.(ikilemelerin  arasına virgül konmaz)

ž  Bunun değil Ankara’da dün ya da  bir kimsesi bulunduğu şüpheli.(dünya)

5.DEYİM VE ATASÖZLERİ

                   Atasözleri :

ž  Besle kargayı, oysun gözünü

ž  Ya bu deveyi güdersin ya bu diyardan gidersin.

                 Deyimler:

ž  Aklı ermek

ž  Cefayı göğüslemek

ž  Kulak vermemek

ž  Kafasına koymak

ž  Gözleri fıldır fıldır oynamak

ž  Bülbül gibi ötmek

ž  Dilini yutmak

ž  Kitapta atasözü ve birçok deyim kullanılmıştır. Atasözü az kullanılmış olması hikayeyi dil açısından zayıf kılarken deyimlerin fazla olması ise çocuğun dilinin  gelişmesine katkı sağlar.

6.Kullanılan Dil: hikayede oldukça açık sade bir dil kullanılmıştır. yabancı kelimeler kullanılmamıştır. Bazı yerlerinde yöresel ağızlar kullanılmıştır

 Anlatım Bozukluğu

Sana peşimden gel dedik ya!(özne yüklem uyuşmazlığı “dedim)

7.Beğenilen Edebi Cümle

 Kitap tamamen olaylar üstüne kurulduğu için edebi bir cümle yoktur. Sade bir dil kullanılmıştır.

8.Kültürel Uyumsuzluklar

    Hikayede geçen unsurlar genel olarak bizim kültürümüze uygundur. Herhangi bir uyumsuzluk yoktur. Kişilerde,  çocuğun günlük hayatta karşılaşabileceği tiplerdendir.

   Hikayede geçen uyuşturucu gibi kötü alışkanlıkların çok küçük yaşlara kadar inmesi bizim kültürümüzle uyuşmaz.

DEĞERLENDİRME

    Kitabın ismi ve içeriği bir bütünlük taşır. kitabın kapak kısmında kitabın adının kırmızı ve daha büyük harflerle yazılması kitabın ismini ön plana çıkarmıştır. Kapak resmi konu ile ilgili, renkli ve merak uyandıracak şekilde verilmiştir.

   Arka kapakta kitabın ismi ilgi çekecek şekilde kırmızı ve büyük harflerle yazılmış. Arka kapaktaki resim ön kapaktaki resme oranla daha mat ve küçük. Resim dışında okuyucunun ilgisini çekecek kısa bir bilgi verilip soru sorulmuştur. Arka kapakta  Kitabın amblemi yer verilmiştir. Kitapta uygun görülen klasik  boyutlar tercih edilmiş. Sayfa düzeni ve yazı puntosu çocuğun yaş seviyesine uygun olarak verilmiş fakat resimlerin dağılımında bütünlük sağlanamamıştır.

    Kitabın konusu genel olarak hiç kimsesi olmayan küçük bir çocuğun yaşam mücadelesidir. Hikayenin  dili oldukça sadedir. Göze çarpacak derecede anlatım bozukluğu, imla ve noktalama yanlışı bulunmamaktadır. Hikayede birden çok deyim bulunmasına rağmen atasözü sadece iki tane bulunmaktadır.

    Kitap genel olarak olaylar üzerine kurulduğu için edebilikten uzak sade bir dili vardır. Bu durumda çocuk kitabı sıkılmadan rahat bir şekilde anlayarak okuyabilir.

        

SORULAR

ž  1-Coşkuna bu yolculukta kim arkadaşlık etmiştir?

ž  2-Coşkun’un en çok sevdiği eşyası nedir?

ž  3-Coşkun Ankara’ya kimin yanına gider?

ž  4-Asiye Coşkun’u ne ile suçlamıştır?

ž  5-Coşkun’u uyuşturucu işinden kim kurtarmıştır?

İncelemeyi Yapan : Elif ÖZTÜRK